Tips voor foodfotografie volgens Sacha de Boer

Op uitnodiging van Nikon was ik vorige week aanwezig bij een foodfotografieworkshop onder leiding van Sacha de Boer. Als je een beetje bekend bent met de kookboek-/fotografiewereld dan heb je vast al eens van Sacha de Boer gehoord. Ze is ooit begonnen als nieuwslezeres bij de NOS maar is ondertussen alweer anderhalf jaar fulltime fotografe. Naast prachtige portretfoto’s is ze ondertussen ook een gevestigde naam binnen de foodfotografie wereld en heeft ze samen met Jacob-Jan Boerma (chef van restaurant De Leest***) de boeken Down to Earth en Back to Basics gemaakt. Op Instagram vroeg ik jullie of ik de tips voor foodfotografie van Sacha zou delen op OMF en aangezien jullie allemaal massaal met een ‘ja’ reageerden: bij deze.

Voorbereiding

Voorbereiding is het halve werk en daarom is het belangrijk dat je voor het fotograferen alle benodigdheden al hebt klaarstaan. Leg de hele setting alvast klaar en maak vervolgens een paar proefkiekjes met een stand-in. Zelf gebruik ik wel eens een leeg bord met iets kleins erop om te kijken of de belichting en de schaduwen goed zijn, maar dit kan echt van alles zijn. Wanneer je van te voren je belichting al corrigeert en alles goed klaarlegt, kun je de foto’s van het uiteindelijke product straks lekker snel maken.

Toestel + Objectief

Heel eerlijk: een super duur toestel heb je helemaal niet nodig om mooie foodfoto’s te maken. Zelf fotografeer ik al jaren met een Nikon D3100, een instap spiegelreflex waarvan de knopjes inmiddels zijn vervaagd, maar waarmee ik nog prima foto’s kan maken. Sacha is fan van het 105mm objectief, een redelijk zware lens waarmee je op grote afstand van je product moet staan, maar ik gebruik liever een 50mm lens. Mijn 50mm lens is de Nikon AF-S 50mm f/1.8G. Alle foodfoto’s op OMF zijn met die lens geschoten.

Met de juiste belichting kun je echter ook prima foto’s maken met een digitale camera of zelfs met je telefoon.

Licht

Het aller-, aller-, allerbelangrijkste dat je nodig hebt bij het maken van goede foodfoto’s is goede belichting. Het mooiste licht is daglicht omdat dit zacht licht is en dus geen harde schaduwen geeft, maar helaas zijn we in de winter niet gezegend met helder licht. Een daglichtlamp biedt hiervoor een goede uitkomst. Zelf fotografeer ik in de winter en ’s avonds met daglichtlampen van FalconEyes. Je kunt gebruik maken van een softbox om het licht wat minder hard te maken.

Met reflectieschermen kun je ervoor zorgen dat schaduwen zachter worden gemaakt. Nu heeft niet iedereen reflectieschermen thuis en dus zijn er een aantal huis-tuin-en-keukentools die je ook prima kunt gebruiken:

• Een warmtedeken met een zilveren en gouden kant. De zilveren kant zorgt voor koel licht, de gouden kant voor warm licht. Koel is vrijwel altijd het mooist voor foodfoto’s.
• Een wit stuk karton.
• Een stuk karton met daaroverheen een vel aluminiumfolie gevouwen werkt ook prima als reflectiescherm.
• Een zwart stuk karton of papier: dit zorgt voor meer diepte in de foto’s.

Diafragma

Het diafragma van een lens bepaalt de scherptediepte in een foto. Hoe lager het diafragma is (bijvoorbeeld f/1.8) hoe groter de scherptediepte is. Op de bovenste foto fotografeerde ik met een diafragma van f/3.8. Zoals je ziet is maar een klein deel van het gerecht scherp en is de rest vaag. Op de onderste foto fotografeerde ik met een diafragma van f/5.6. Alles van het gerecht is scherp, de achtergrond loopt pas waziger weg. Volgens Sacha ligt het ideale diafragma voor foodfotografie op f/5.6 of f/6.3.

Belichtingscorrectie

Een echte eyeopener voor mij was het belichtingscorrectieknopje op mijn camera. Dit fysieke knopje wordt aangeduid met een vierkantje met daarin een + en – teken. De belichtingscorrectie kan ervoor zorgen dat een wit bord daadwerkelijk wit is op de foto en niet grijzig, blauw of oranje. Standaard staat de correctie op je toestel ingesteld op 0.0, dan wordt het licht dus niet gecorrigeerd. Wil je de lichte items op je foto ook daadwerkelijk licht maken, draai dan de belichtingscorrectie in de plus. Maak je echter een donkere foto en wil je dat zwart echt zwart wordt en niet grijs, draai dan de belichtingscorrectie in de min. Zie als voorbeeld de foto’s hierboven: de bovenste is genomen zonder correctie, de onderste met een correctie van + 2.0. En zie je ook wat de correctie doet met de weerspiegeling van het raam?

Statief

Wanneer de lichtomstandigheden niet optimaal zijn of je geen vaste hand hebt, is het fotograferen met een statief echt een aanrader. Statieven hoeven helemaal niet duur te zijn, ik gebruik zelf al jaren dit statief van Hama voor zowel foto’s als voor het filmen. Hij is lekker licht en ik kan hem dankzij de draagtas overal mee naartoe nemen. Een groot voordeel van het fotograferen met een statief is dat je ook voor een langere sluitertijd kunt kiezen waardoor je foto’s in slechte lichtomstandigheden lichter worden.

Hoofdpersoon

Je kunt er natuurlijk voor kiezen om de focus van je foto op het midden van je gerecht te leggen, maar volgens Sacha is het beter om een hoofdpersoon in de foto te kiezen: hetgeen waar je op scherp gaat stellen. En denk bij een hoofdpersoon niet aan een groot stuk vlees, maar eerder aan iets kleins. Een peperkorrel bijvoorbeeld of een blaadje koriander. Het kiezen van de juiste hoofdpersoon maakt soms al een wereld van verschil in de foto. Op de foto’s die ik hierboven maakte zie je goed het verschil. Ik koos als hoofdpersoon voor de linkerfoto het kleine streepje saus, op zich een prima foto maar toch nog een beetje saai. Sacha gaf me vervolgens de tip om het takje met twee blaadjes als hoofdpersoon te nemen; zie het resultaat op de foto rechts. De foto is direct een stuk dynamischer en speelser.

Oefen gewoon een beetje met het gerecht dat je fotografeert en kies verschillende hoofdpersonen. Uiteindelijk kun je tijdens het bewerken van de foto’s de mooiste foto’s eruit halen.

Props

Tot slot wil ik jullie nog iets bijbrengen over het gebruik van props, dingen die de foto net iets meer kunnen aankleden. Zoek om de foto speels te maken naar het gebruik van contrasten. Gebruik bijvoorbeeld een nieuwe vork met een oud mes en speel ook met kleuren. Gebruik verschillende nuances van een bepaalde kleur of gebruik juist ingrediënten of producten met contrasterende kleuren.

Besteed ook aandacht aan de ondergronden die je gebruikt. Een houten tafel doet het altijd goed, maar probeer ook eens te fotograferen op een stuk stof, papier of zelfs op de grond. De laatste tijd krijg ik veel vragen over de vinyl-ondergrondjes die ik tegenwoordig gebruik en die je laatst voorbij zag komen in De week van OMF. Deze ondergronden bestelde ik bij Swanky Prints via Etsy.com. In het menu links kun je kiezen voor de patronen die je wilt zien. Een prima formaat ondergrond voor foodfotografie is 60 x 60 centimeter (2ft x 2ft).

Winnen?
Als extraatje bij dit artikel wil ik jullie nog even wijzen op een winactie die Nikon in het leven heeft geroepen voor deze Kerst. Wanneer je tussen 23 en 27 december een foto van jouw kerstdiner deelt met de hashtag #Nikon_kerstdiner, maak je kans op een Nikon D3300.

Ik hoop dat je iets aan dit artikel hebt gehad! Ik zou nog veel meer tips kunnen delen over het spelen met de witbalans, de ISO en uiteraard over het nabewerken van foto’s, maar hopelijk kom je hier al een eind mee. Goed leren fotograferen is bovendien altijd nog een kwestie van heel veel oefenen en daar ben ik na 3,5 jaar ook nog steeds mee bezig. Een boek dat je overigens heel goed kan helpen is Digitale fotografie: food van collegablogger Simone van den Berg, een absolute must have!

Mocht je zelf nog tips hebben voor het maken van goede foodfoto’s: let me know!