Oh jongens, het is alweer tijd voor de allerlaatste Gelderse streekgids! Ik heb het gevoel alsof de afgelopen twee maanden voorbij zijn gevlogen, wat was het onwijs leuk om mijn eigen provincie te mogen ontdekken. Ik heb bizar veel gepassioneerde ondernemers mogen ontmoeten en kennis gemaakt met onwijs leuke plekken. Hoewel ik altijd heb geroepen dat ik graag wat meer richting het westen van het land zou verhuizen, ben ik stiekem wel een beetje verliefd geworden op Gelderland. Er is zoveel moois, zoveel leuks en vooral ook zoveel lekkers! In deze laatste Gelderse streekgids ontdek ik samen met jou Rivierenland. Ik toog af naar het pittoreske Culemborg waar ik onder andere de allerlekkerste tompoucen ooit proefde.
Culemborg
Van oorsprong is Culemborg een handelsdorp, gelegen aan de zuidelijke oeverwal van de Lek. De aanwezigheid van de rivier de Lek maakt Culemborg bij uitstek een geschikte plek om in de zomermaanden lekker langs de oevers op de diverse strandjes te vertoeven.
In de 14e eeuw kreeg Culemborg haar stadsmuren en -gracht, vandaag de dag zie je de oude stadspoort nog als het bewijs daarvan.
Waar Culemborg ook bekend om staat is het Elisabeth Weeshuis. Dit weeshuis deed dienst van halverwege de 16e eeuw tot het midden van de twintigste eeuw. Vandaag de dag doet het weeshuis dienst als museum en bibliotheek, maar je kunt er ook heerlijk in de tuin zitten, hierover zometeen meer.
Het centrum van Culemborg wordt gevormd door de Markt, aan deze straat vind je de meeste winkels en leuke brasserieën. Maar vergeet ook niet om eens een steegje in te lopen of een hoekje om te gaan, Culemborg is op veel plekken namelijk een parel om te zien!
Culemborgs Bakhuis
Mijn ontdekkingsdag door Culemborg begon bij het Culemborgs Bakhuis, een enorm gezellige en ambachtelijke bakkerij waar de bakkers al vroeg in de nacht beginnen met brood bakken. Uniek aan deze bakkerij is dat de bakkers de hele dag staan te bakken en dat je dit als klant ook kunt ervaren. Zodra je de zaak binnen stapt word je al begroet door een heerlijke vers gebakken broodgeur en loop je een paar stappen verder dan zie je direct waar die geur vandaan komt. De ovens staan te blazen, de bakkers staan hun deeg te kneden, brood halen bij het Culemborgs Bakhuis is echt een ervaring op zich.
In de winkel kun je alle producten zelf pakken waardoor je rustig op eigen tempo alle lekkernijen kunt bekijken. Dan kun je ook direct met jezelf in overleg of je voor een of twee kaasstengels moet gaan – ik raad het laatste aan. Wil je helemaal rustig aan doen, de bakkerij op haar best ervaren en de producten verser dan vers proberen? Neem dan plaats in de Culemborgse Eetkamer met een kopje koffie.
Brasserie Streek
Sinds oktober 2017 gevestigd aan de Markt is Brasserie Streek, de plek waar je heen moet als je houdt van lekker eten en borrelen. Wanneer je binnen komt lopen vergeet je compleet dat je in Culemborg bent, de brasserie heeft een echt Amsterdamse look & feel, het is bijna ’te hip’ voor Culemborg aldus eigenaar Stefan. Tegelijkertijd is dit ook echt hetgeen dat Streek zo leuk maakt en het zorgt ervoor dat het publiek onwijs gemêleerd is.
Zoals de naam al doet vermoeden werken de chefs van Streek uitsluitend met verse producten, niets komt uit pakjes of prefab binnen en als het even kan worden de producten uit de streek gehaald. Zelfs de zalm wordt in de brasserie zelf gefileerd, gepekeld, gedroogd en vervolgens gerookt met essenhout. Zálig.
Een ander fijn iets is dat Brasserie Streek geweldig is voor kinderen! Achterin de zaak achter een geluidsdichte glazen wand is namelijk een enorm speelparadijs gebouwd waar de kinderen naar hartenlust veilig kunnen spelen. Kun jij als papa of mama lekker genieten van een borrelplank zonder getetter om je heen en de kinderen hebben de tijd van hun leven, fijn toch?
Elisabeth Weeshuis
Als je iets meer de geschiedenis in wilt duiken ben je bij het Elisabeth Weeshuis aan het goede adres. Het Elisabeth Weeshuis is in 1560 gesticht door de rijke en kinderloze vrouwe Elisabeth, gravin van Culemborg. Het weeshuis was het eerste nieuwgebouwde weeshuis van Nederland, tot die tijd werden namelijk wezen in bestaande panden ondergebracht.
Pas in 1952 verliet de laatste wees het weeshuis en vanaf dat moment werd het gebouw gebruikt voor diverse doeleinden. Na een grondige renovatie is het Weeshuis vandaag de dag een museum en kun je in de bibliotheek even rustig gaan zitten lezen. Ook erg leuk is het Weescafé dat gevestigd is in de oude keuken van het weeshuis. Drink er een lekker kopje koffie of thee met een stuk gebak of ga er lunchen, in Het Weescafé heb je echt het idee alsof je bij iemand in de keuken zit! In de zomermaanden is het er heerlijk vertoeven in de tuin en kun je een picknickarrangement boeken, zalig.
Caatje aan de Lek
Compleet iets anders en iets buiten het centrum van Culemborg aan de mooie oevers van de Lek vind je Caatje aan de Lek. Bij Caatje aan de Lek kun je diverse ruimtes huren voor bijvoorbeeld workshops of bijeenkomsten, maar het restaurant alleen al is een reden om in de auto of op de fiets te stappen. Bij Caatje kun je ongedwongen, eerlijk en heerlijk eten.
Het vlees en de vis wordt bij Caatje vers gegrild en gerookt en dat zorgt echt voor waanzinnige gerechten tegen hele schappelijke prijzen. Zo mocht ik proeven van het brood met gerookte biefstuk en huisgemaakte truffelmayonaise en oh man, ik heb er direct weer zin in!
Vanuit het restaurant heb je uitzicht richting Culemborg en op het groene Amfitheater. Hier staat in de zomermaanden een grote tent waar vrijwel iedere avond livemuziek en optredens worden opgevoerd, onwijs gezellig. Genieten temidden van de polders van Rivierenland en de uiterwaarden van de Lek.
Wijn en Verwonderen
Je hebt wijnwinkels en wijnwinkels, Wijn en Verwonderen in het centrum van Culemborg is er eentje die iedere wijnliefhebber moet hebben bezocht. Wijn en Verwonderen is niet de traditionele wijnwinkel waar flessen wijn staan uitgestald op wijnvaten. Beleving is in de winkel heel belangrijk en zodra je het pand binnenstapt zie je dat overal aan is gedacht. Het pand, de kasten, de wijnen, de kunst, de geschiedenis… alles klopt.
Wat ik misschien nog wel mooier vond is de passie waarmee de winkel gerund wordt. Alle wijnen in de winkel zijn geproefd door eigenaar Klaas Drupsteen en dit betekent ook dat hij je heel goed kan adviseren. Door te luisteren naar je verhaal kan hij exact de juiste wijn uitzoeken bij de gelegenheid waarvoor jij er eentje zoekt. Wil je het helemaal verder trekken dan is het zelfs mogelijk om een wijn uit te laten kiezen die past bij jou als persoon. Klaas Drupsteen heeft voor Omroep MAX het programma Wijn met karakter gemaakt waarin hij een wijn voor en bij Monique van de Ven uitkoos. In deze video kun je het fragment zien, zo mooi.
Wat ook nog even leuk is om te vermelden: Wijn en Verwonderen is gelegen in het Jan van Riebeeckhuis, dit pand doet tegelijkertijd dienst als museum. Door middel van een multimediale presentatie word je meegevoerd naar de tijd van de VOC en ervaar je hoe de geschiedenis van Culemborg verweven is met die van Zuid-Afrika.
Banketbakkerij Verhallen
Iedere ondernemer met wie ik kennismaakte op mijn tourtje door Culemborg vroeg uiteraard waar ik verder nog heen zou gaan. En letterlijk iedereen die ik vertelde over Banketbakkerij Verhallen zei: ‘oh, maar dan moet je die tompoucen proeven!’. Ik heb me vrijwel de hele dag afgevraagd wat er nou zo bijzonder kon zijn aan tompoucen maar ik ben overtuigd. Bij Banketbakkerij Verhallen maken ze de tompoucen namelijk zelf. Helemaal. En daarmee bedoel ik dat ze niet alleen de banketbakkersroom zelf maken maar óók het bladerdeeg. En dat proef je, mijn hemel wat zijn die tompoucen lekker – ik zou er rustig een uurtje voor rijden als ik echt zin zou hebben in een tompouce. Super knapperig, ietwat zoutig bladerdeeg, romige en volle banketbakkersroom, zoet glazuur. Oef, zo lekker.
Maar bij Verhallen maken ze natuurlijk veel meer lekkers, in de banketbakkerij achter de winkel wordt de héle dag gebakken. Van koekjes tot hartige broodjes, van tompoucen tot rijkelijk versierde taarten. Banketbakkerij Verhallen is al meer dan 100 jaar een begrip in Culemborg en ik snap helemaal waarom. Als je ooit in de buurt bent en zin hebt in iets zoets: Verhallen it is.
Una Volta
Ik eindigde mijn dag in Culemborg bij Una Volta, een restaurant dat zich bevindt in het complex van de Gelderlandfabriek, direct gelegen naast het spoor. In de Gelderlandfabriek is van alles te doen, er is een grote theaterzaal, meerdere vergader- en flexwerkplekken en diverse ateliers. Favoriet is bij mij natuurlijk Una Volta. Una Volta is een Italiaans restaurant waar gerechten op de kaart staan die je iedere dag vanaf 11.00 uur de hele dag door kunt bestellen.
Het mooie aan Una Volta is dat die hele industriële trend die nu gaande is daar gewoon van nature aanwezig is. Het restaurant is letterlijk gevestigd in de oudste ruimte van de fabriek, de locomotief-loods. En zeg nou zelf, hoe tof is het dat je aan een tafel zit direct naast het spoor – de treinen razen letterlijk langs je tafel heen, heel bijzonder.
Pronkstuk van Una Volta is de houtgestookte pizzaoven waar de allerlekkerste pizza’s uit komen rollen. Eerlijk: voor lekkere pizza’s kun je rustig naar Culemborg rijden, daarvoor hoef je niet naar Italië af te reizen.
Oh man, wat heb ik in deze twee maanden veel fijne plekken verzameld in de Gelderse streken. Zoals ik al zei ben ik echt een beetje verliefd geworden op mijn provincie en heb ik een flinke lijst aan plekken verzameld waar ik graag nog een keer heen wil.
Hopelijk heb ik jullie met deze Gelderse streekgidsen kunnen inspireren om ook eens naar deze kant van het land af te reizen. Rijk van Nijmegen, De Veluwe, De Achterhoek en Rivierenland zijn stuk voor stuk écht het bezoeken waard. De vorige streekgidsen vind je hier, hier en hier.
In samenwerking met Gelderse streken
Mocht je ooit nog eens terug komen, probeer dan ook eens brasserie het Kasteeltje. echt een aanrader.