Alles over Stevia

Naast Superfood is het gebruik van Stevia ook een ware trend de laatste tijd. We zien steeds vaker producten die gemaakt zijn op basis van Stevia en waarbij dus geclaimd wordt dat het goed is voor de gezondheid. Of in ieder geval niet schadelijk is. Misschien weet je wel dat Stevia gewonnen wordt uit de steviaplant die ook wel bekend staat als honingkruid. Maar wat is deze natuurlijke zoetstof nu precies, waarom is het zo’n hype en waarom is het nou zo gezond? OMF vertelt je alles over Stevia.

Wat is het?
Stevia is een suikervervanger die gezoet wordt op basis van een extract uit de steviaplant (stevioglycosiden) en erythritol. Beide zijn twee zoetstoffen met een natuurlijke oorsprong. De zoetkracht van de steviaplant en de structuur van de erythritol geven het product een sterke gelijkenis met suiker.

De Stevia Rebaudiana Bartoni is een plant uit Zuid-Amerika, die bekendstaat om haar zoetkracht. Deze plant wordt ook wel suikerplant, honingkruid of kortweg stevia genoemd. De plant wordt door de oorspronkelijke bewoners al eeuwenlang gebruikt als natuurlijk zoetmiddel maar pas sinds december 2011 is het gebruik van stevioglycosiden in voedingsmiddelen ook in de EU goedgekeurd. Vandaar dat je de laatste jaren/maanden dus steeds meer over Stevia leest.

Hoe wordt het gemaakt?
Zoals ik net al vertelde worden de stevioglycosiden gewonnen uit de blaadjes van de steviaplant. Deze stevioglycosiden zijn 200 tot 300 keer zoeter dan suiker en bovendien calorievrij, het belangrijkste promotiemiddel van Stevia. De stevioglycosiden worden met behulp van heet water uit gedroogde blaadjes van de steviaplant gewonnen. Ze worden in grote stalen tanks continu met heet water vermengd en de hele partij wordt meerdere malen gereinigd. Het ruwe extract (steviol genoemd) wordt daarna gefilterd en via verhitting ingedikt.

Na zuiveren en drogen blijft een wit poeder over dat op poedersuiker lijkt, dit zijn uiteindelijk de stevioglycosiden. De bekendste stevioglycoside is rebaudioside A (afgekort tot Reb A) en dit wordt in de hoogste zuivergraad (98%) gebruikt in onder andere Natrena Stevia 0% suiker, de producten die je op de foto’s in dit artikel ziet.

Om echt Stevia te kunnen krijgen dienen de stevioglycosiden nog vermengd te worden met erythritol en dit wordt verkregen door een natuurlijke fermentatie van maïs. Door een kristallisatieproces ontstaat een eindproduct dat lijkt op kristalsuiker.

Erythritol zien we van nature ook wel eens terug in sommige fruitsoorten zoals druiven en meloen. Ook erythritol levert geen calorieën.

Waarom is het gezond?
Stevia is simpelweg gezond om dat het geen calorieën bevat. Wanneer je bijvoorbeeld graag aardbeien eet met suiker, kun je hiervoor in de plaats ook Stevia gebruiken om het geheel calorie-arm te laten zijn. Door deze eigenschap wordt Stevia ook vaak getolereerd in dieetprogramma’s. Kun je je nog herinneren dat vroeger veel mensen zoetjes in hun koffie deden omdat dit gezonder zou zijn dan suiker? Nu zou je dus ook Steviaklontjes kunnen gebruiken omdat deze wel zorgen voor de zoete smaak, maar geen calorieën bevatten. Een gezonde vervanger voor suiker zou je het dus eigenlijk kunnen noemen.

Wel moet ik erbij zeggen dat Stevia een ietwat andere smaak heeft dan echte suiker. Vergelijk het een beetje met olijfolie en boter. Een visje bakken in boter zorgt voor een betere smaak dan wanneer je het bakt in olijfolie. Dit is met Stevia hetzelfde verhaal. Suiker smaakt vaak beter, maar Stevia is gezonder. Het is een afweging die je voor jezelf moet maken.

De Indianen gebruikten Stevia overigens vroeger al om haar genezende werking. Het zou helpen tegen een hoge bloeddruk en het zou de bloedsuikerspiegel normaliseren. Dit is ook de reden waarom diabetici volgens wetenschappers Stevia prima kunnen gebruiken.

Hoe gebruik je het?
Voor ons foodies is het natuurlijk van belang hoe je Stevia kunt gebruiken als je ervoor kiest om suiker weg te laten. Zoals ik net al aangaf geeft suiker vaak wel een betere smaak dus maak een goede afweging. Persoonlijk zou ik altijd voor smaak gaan, maar ik kan me voorstellen dat je, wanneer je aan de lijn bent, ook wel eens van iets lekkers wilt genieten zonder daar suiker voor te gebruiken. Daar komt Stevia dus om de hoek kijken, als suikervervanger. In principe kun je in ieder gerecht waar suiker voor wordt gebruikt ook Stevia gebruiken, want Stevia is prima te verhitten. Je kunt er dus ook mee bakken. Waar je echter wel goed op moet letten is dat Stevia vaak een stuk zoeter is dan suiker. Staat er ergens ‘voeg een eetlepel suiker toe’, kopieer dit dan niet klakkeloos maar begin met een theelepel Stevia en werk van daaruit al proevend verder.

Dan nog een laatste tip: lees de verpakkingen goed. Veel merken gebruiken Stevia als verkoopterm omdat het nu zo populair is, maar ondertussen maken ze maar wat graag gebruik van zoetstoffen die niet zo goed zijn voor de gezondheid. Het wil nog wel eens voorkomen dat een product als Stevia wordt verkocht maar uiteindelijk bestaat uit 97% kunstmatige zoetstoffen en 3% Stevia. Dit soort verkooptrucjes moet je proberen te omzeilen en dit kan alleen door de ingrediëntenlijst te lezen.