Kaasplankjes zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit uitgebreide diners. Waar voorheen steevast voor zoete desserts werd gekozen als afsluiting van een diner, zien we tegenwoordig kaasplankjes meer en meer voorbij komen. Maar niet alleen tijdens het diner. Ook als lunch of voor bij de borrel doet kaas het al jaren goed. Uiteraard kun je jouw favoriete kazen op een plankje mikken, maar wanneer je het echt goed wilt doen komt er meer bij kijken. Zo is de keuze van de kaas uiteraard belangrijk, maar heb je ook al eens nagedacht over de wijnkeuze en de nevendingen die je erbij serveert? Tijd voor wat meer informatie, wij vertellen je graag alles over de samenstelling van een kaasplankje.
De kaaskeuze
De keus van de kazen is uiteraard het belangrijkst en doorgaans worden er vijf kaasfamilies aangehouden. Drie à vijf kazen serveren op een plankje is het uitgangspunt waarvan je er uit iedere kaasfamilie idealiter eentje kiest. De kaasfamilies bestaan uit:
- Harde en half harde kazen: deze kazen zijn vrij herkenbaar en onderscheiden zich door een notige of fruitige smaak. De kazen zijn vaak ideaal om blokjes van af te snijden. Voorbeelden van harde en half harde kazen zijn Manchego, Franse Emmentaler en onze Goudse kazen.
- Wit schimmelkazen: deze kazen zijn romig van structuur, hebben een lichte kleur en zijn zacht van smaak. De witte schimmelkaas is goed te eten na de harde en half harde kazen aangezien ze ervoor zorgen dat de smaak van de eerdere kaas beter blijft hangen. Bij wit schimmelkazen kun je denken aan Camambert of Brie.
- Geiten-en schapenkazen: de frisse smaak en het hoge zuurgehalte van geiten- en schapenkazen schijnen de smaakpapillen wakker te schudden. De kaas is hierdoor onmisbaar op een kaasplankje.
- Rode korstkazen: de rode korstkazen lijken in eerste instantie veel op de harde en half harde kazen, maar zijn vaak toch iets romiger van structuur. Soms zijn ze zelfs te lepelen. Wat betreft geur en smaak zijn ze vaak ook nog iets sterker dan de harde en half harde kazen. Je kunt hierbij denken aan kazen als Port Salut, Époisses of Reblochon.
- Blauwschimmelkazen: tot slot de blauwschimmelkazen die je waarschijnlijk wel kent. Typerend door de blauwkleurige aders in de kaas. Ze hebben de sterkste smaak van allemaal en stinken vaak ook een beetje. Denk aan Gorgonzola of Roquefort.
Bij het serveren van een kaasplankje is het belangrijk dat je de kaas eerst op smaak laat komen en dat je hem niet direct uit de koelkast serveert. Haal de kaas ongeveer twee à drie uur van te voren uit de koelkast om de smaak optimaal te kunnen proeven.
Denk na over de wijn
Bij kaasplankjes wordt doorgaans ook een glas wijn geserveerd. Kaas werd in het begin door de Fransen namelijk direct na het hoofdgerecht geserveerd om de overige wijn op te kunnen maken. Wijn en kaas zijn een onmisbare combinatie dus. Omdat het vrij lastig kan zijn om een juiste wijn bij de kazen te vinden, er zijn zóveel smaken, zijn er een aantal dingen waar je aan kunt denken:
- Hoe pittiger de kaas, hoe zwaarder de wijn mag zijn. Dit geldt veelal wanneer je een rode wijn wilt serveren.
- Bij de meeste kazen combineert een volle witte wijn het best.
- Probeer kazen en wijnen uit dezelfde regio’s bij elkaar te zetten.
Eigenlijk is proeven natuurlijk het best, op deze manier weet je precies of een wijn goed samengaat met de kaas. Overigens kun je je hierover natuurlijk ook prima laten adviseren. Ga met het lijstje kazen dat je serveert naar de betere slijterij en zij weten vast welke wijn er lekker bij smaakt.
Wat serveer je erbij?
Tot slot heeft een kaasplankje vaak nog wat aankleding nodig. Hoewel het prima is om blokjes kaas te serveren is het lekker om hier nog een smaakmaker bij te doen. Een goed brood is eigenlijk altijd goed. Kies voor een knisperend vers stokbrood of krokante crostini’s.
Daarnaast is iets dat de sterke/zoute smaak van de kaas neutraliseert ook erg welkom. Zoals je op de foto ziet serveerde ik de verse geitenkaas met zoete honing en een verse vijg, een perfecte combinatie. Mosterd doet het uiteraard ook altijd goed bij kaas, maar is wellicht eerder geschikt voor de borrel dan voor tijdens een diner. Diverse zoete chutneys of zoete vruchten doen het ook erg goed. Een zoete smaak gaat vaak perfect samen met de ziltige smaak van de kaas.
Voor de liefhebbers, mijn kaasplankje bestond uit: verse geitenkaas met honing en vijg, trappistenkaas, Manchego en Camambert. Ik serveerde hier knoflookcrostini’s, toastjes, knoflookolijven en mangochutney bij.
Goedenmiddag Sabine,
Wat een uitgebreid verhaal over die kazen. Ik heb twee vragen:
1. Is het wel zo dat de kaas na de maaltijd bedoeld was om het restje wijn op te maken?
2. Waarom serveer jij zoete dingen bij kaas? Is één van de 10 hoofdzondes, die wijlen Johannes van Dam kende. Zoet bij kaas.
Ik hoor het graag van je.
Fijne donderdag
Gereon
1. Ik heb het niet zomaar verzonnen in ieder geval. Mocht het niet zo zijn dan hoor ik het graag van je.
2. Omdat ik vind dat je altijd moet dan wat je lekker vindt en niet zozeer ‘wat moet’.
Beste Sabine,
Ik geloof zeker dat jij niet alles zomaar verzint. Ik was meer benieuwd waar deze wijsheid vandaan komt. Ten tweede moet je altijd inderdaad doen wat je zelf wilt, was ook niet mijn punt bij vraag nummer twee. Graag zou ik eens met je bomen en ervaren hoe jij research doet.
Fijne avond Gereon
Hmm, heerlijk.
Ik serveer er graag wat vijgenmosterd bij (zo noemt het, maar mosterd zit er niet in). Vind dat zoete erg lekker en interessant bij het zoutige en romige van de kaas.
Ik ben gek op bijna alle soorten kaas behalve blauwschimmelkaas en daarnaast heb ik nog nooit geitenkaas geproefd. Iemand zei ooit tegen mij dat het smaakt naar hoe geiten ruiken, daardoor heb ik het nooit durven proeven.
Haha jeetje, daar ben ik het helemaal niet mee eens! Zou geitenkaas toch echt een keer proberen dan ;)
Ow wat leuk om iets over kaas te zien! Zelf werk ik al 25 jaar met dit product (eigen kaaszaak op de markt) en het is leuk om te zien dat je hier wat mee doet! :D
Wel heb ik een paar opmerkingen. Je hebt een onderverdeling gemaakt van kazen. Helaas kloppen die niet. Port Salut valt absoluut niet onder de rode korst kazen en qua ‘stink en sterk’ gehalte zijn de blauw schimmel juist helemaal niet zo stinkend en scherp maar juist milder. De scherpste smaak zijn zelf vaak de witte schimmelkazen of bijvoorbeeld de rode korst kazen zoals Münster. De meest stinkende kaas vind ik bijvoorbeeld Camembert Calvados en die valt gewoon on de wit schimmels. Maar op kaasplankje kan je die niet zomaar overal bij serveren.
Ook heb je het over het uit de koelkast halen van de kaas. Voor buitenlandse kaas (waar de schimmelkazen ondervallen) is dat inderdaad ongeveer 2 uur. Maar voor de Hollandse kaas (of zoals jouw categorie één de half harde/ harde kazen) is het funest. Daar is een half uur echt zat.
Ik hoop dat je je niet aangevallen voelt want zo bedoel ik het absoluut niet. Vind het zo leuk om het artikel te zien online maar er vallen me gewoon heel veel dingen op die niet helemaal kloppen. Als je wilt, zou ik je wel heel graag willen helpen? Zou graag mijn kennis (en die van mijn ouders) willen delen :)
Correctie: ik ben 25 jr maar werk zolang ik me al herinner met kaas ;-) Mijn ouders doen dit al zo’n 35/ 40 jaar :)
Wat een handig artikel! Ik herinner me van vroeger dat ik het altijd zo leuk vond dat er mijn opa en oma soms een kaasplankje op tafel kwam!
Ik houd erg van kaasplankjes, mijn favoriete kaas is een oude geitenkaas genaamd Sikkepit!
Nog nooit van gehoord… Wij zijn hier in huis dol op geitenkaas, dus ik zal er eens naar op zoek gaan!
Zo zie je maar hoeveel kazen, meningen en smaken er zijn. Geitenkaas die naar geit ruikt. Geweldig! Ik heb zelf ooit een geitje als huisdier gehad en die rook niet naar kaas. Wat betreft die mevrouw die je research mogelijkheden biedt met haar kaas ervaring Chapeau. Doe er je voordeel mee.
Good night Gereon
Haha, dat van ‘hoe geiten ruiken, smaakt de kaas’ ken ik maar al te goed! In het begin dacht ik precies hetzelfde! Ook met kebab heb ik dat altijd gehad. Toen zei ik ook altijd ‘zoals onze schapen ruiken, smaakt de kebab’. Haha! Ben ik nu een beter over heen maar dat koste ook best wel tijd :-P
Gereon: dat van zoete dingen bij de kaas is inderdaad gewoon een kwestie van smaak. En het dus hebben over een hoofdzonde is dus niet helemaal op zijn plek ;-) Bij de schimmelkazen is dat echt niet lekker eigenlijk (maar dat is eigenlijk ook mijn mening, maar je hoort het in iedergeval heel weinig dat mensen dit doen). Maar bij harde kaas zoals bijvoorbeeld lekkere oude kaas, is speciale honing kaasmosterd echt super lekker! En geitenkaas met honing en vijg: yummy! Maar dan wel het liefste de zachte geitenkaas, naar mijn smaak <3 Dus Sabine geef ik groot gelijk; het is echt een gouden combinatie, probeer maar eens ;-)
Ik zat nog even te kijken naar het artikel. Jij noemt roodkorst kazen en daarmee bedoel je denk ik de roodkorstbacterie (want zo hoort die categorie eigenlijk te heten). Port Salut heeft alleen een rode korst maar is geen roodkorstbacterie en valt eigen onder de half harde kazen. Want hij is juist ontzettend mild en geen schimmelkaas. Net als bijvoorbeeld Kernhemmer.
Blauwschimmel eet je voor de roodkorstbacterie. De roodkorstbacteriekazen kan je inderdaad vaak lepelen maar lijken juist het allerminst op de harde kazen. De roodkorstbacteriekazen zijn namelijk echt de meest 'zwaar smakende' kazen. Wanneer je de blauwschimmelkaas zou eten na de roodkorstbacterie, dan proef je ze helemaal niet en smaken ze zelfs vaak heel erg smerig :-P
Bij harde kazen noem je Goudse kazen maar dat zijn de Hollandse kazen. Als je het Goudse kazen zou noemen blijft het beperkt. Want je kunt ook denken aan een lekkere groene of rode pesto kaas of kruiden :-)
Zo, ok, genoeg gezeur van mij XD Ik heb alles er wel uitgegooid denk ik ;-) Zou graag van je horen want hoop niet dat je mijn comments kwalijk neemt.. ik bedoel het namelijk helemaal niet slecht.. Kaas is gewoon mijn passie en dan laat ik me nog wel eens beetje meeslepen ;-)
Je zou een essay moeten schrijven over kaas haha! Je mag me hier in het vervolg ook over mailen hoor, dat is denk ik wat makkelijker dan alles in een comment plaatsen. Ik waardeer je commentaar overigens wel, goed om te weten want zo word ik er ook alleen maar wijzer van!
Hi Sabine, dank je dat je nog even reageerde. Dacht even dat je boos was ;-) Dat van een mail was inderdaad handiger geweest, helemaal niet aan gedacht. Maar thanks voor je comment! Ik waardeer je enorm als blogster en Foodie en ben een dagelijkse bezoekster. I love your blog <3
Nee hoor! Het liefst zou ik direct op alle comments reageren maar dat kan helaas niet, vandaar dat het wat langer duurde.
En lief van je compliment, heel fijn om te horen!
Wij wonen in de Auvergne (midden Frankrijk) en hier wordt kaas in elk restaurant geserveerd. Een menu zonder kaas (kaas wordt hier gezien als gang, niet als dessert) is ondenkbaar! Kaas is de derde gang en daarna volgt nog een dessert.
Wij serveren ook 4-gangen aan onze gasten (B&B). Ik hoor Franse gasten inderdaad vaak zeggen dat ze nog wel wat kaas willen om de wijn op te maken. Ik denk dat ze hier raar op zullen kijken als je iets (behalve brood) bij de kaas serveert.